مروری بر زبان های توسعه وب
هنگامی که شخصی بخواهد توسعه وب یاد بگیرند، به او توصیه می شود که با HTML (Hypertext Markup Language) و CSS (Cascading Style Sheets) شروع کند، و این باعث می شود آنها را با زبان های برنامه نویسی اشتباه بگیرد.
HTML و CSS در واقع زبانهای نشانهگذاری هستند که به ترتیب برای تولید سند یا صفحات و طراحی سایتها استفاده میشوند. در این میان، زبان های برنامه نویسی وب پیچیده تر هستند و می توان آنها را به دو دسته تقسیم کرد: زبان های توسعه وب Back-end و Front-end.
به طور معمول، توسعه وب شامل کدگذاری سمت سرور (back-end)، کدگذاری سمت کاربر (front-end) و فناوری پایگاه داده است. که من قصد دارم در این پست برترین زبان های برنامه نویسی وب در سال 2021 را معرفی کنم
بهترین زبان های توسعه وب در سال 2021
1- جاوا اسکریپت (JavaScript)
جاوا اسکریپت یکی از بهترین زبان های برنامه نویسی است که به طور گستردهای مورد استفاده قرار میگیرد. جاوا اسکریپت به عنوان زبان برنامه نویسی استاندارد در طراحی وب شناخته میشود. از جاوا اسکریپت تقریبا در همه وبسایتهای موجود در اینترنت استفاده میشود. نحو (Syntax | سینتکس) جاوا اسکریپت به گونهای است که امکان استفاده آن هم در فرنتاند و هم در بکاند یک وبسایت وجود دارد. این مسئله، نشان دهنده انعطاف و قدرت بالای جاوا اسکریپت است.
علاوه بر HTML و CSS، جاوا اسکریپت نه تنها به برنامهنویسان اجازه میدهد که وبسایتهای مورد نظر خود را توسعه داده و طراحی کنند، بلکه این امکان را به وجود میآورد که، توسعهدهندگان پویایی وبسایتهای خود را به وسیله افزودن قابلیتهای بیشتر به اجزاء موجود در سایت، ارتقا دهند. علاوه بر این، جاوا اسکریپت به عنوان یکی از بهترین زبان های برنامه نویسی سال 2021، زبان بنیادی مورد استفاده در فریمورکهای وب از جمله React ،Vue و Node است. این مسئله، جاوا اسکریپت را به پادشاه بلامنازع در حوزه توسعه وب تبدیل کرده است. وبسایتهای محبوب و رایجی که همگان روزانه از آنها استفاده میکنند، مثل گوگل، یوتیوب و ویکیپدیا همگی با استفاده از جاوا اسکریپت ساخته شدهاند.
کاربردهای جاوا اسکریپت
- توسعه وب (افزودن رفتار تعاملی یا Interactive Behavior به صفحات وب)
- ایجاد و ساخت برنامههای کاربردی وب
- ساخت برنامههای کاربردی موبایل
- ساخت وبسرورها
- توسعه برنامههای تحت سرور (Server Application)
- توسعه بازیهای کامپیوتری
- ایجاد سند ارائه (Presentation) تحت وب
- ترسیم تصاویر گرافیکی و هنری در صفحات وب به همراه HTML5
- کاربرد در ساعت هوشمند با استفاده از فریمورک Pebble JS
- برنامه نویسی رباتهای پرنده با استفاده از Node Js
- یادگیری ماشین
در حال حاضر، توسعهدهندگی با جاوا اسکریپت یکی از مهارتهای پرتقاضا در صنعت برنامه نویسی محسوب میشود. یک پلتفرم کاریابی به نام Devskiller در گزارش سالیانه خود، چشمانداز جالب توجهی در روند فعلی استخدام توسعهدهندگان ارائه کرده است. بر اساس تحلیل بیش از ۲۰۰ هزار آزمون کدنویسی در ۱۴۳ کشور، Devskiller دست یافته است که ۷۲ درصد شرکتها به دنبال استخدام توسعه دهندگان جاوا اسکریپت هستند.
با این وجود، گزارشی از HackerRank مشخص میکند که تقاضا برای JavaScript فراتر از تخصص فعلی در بازار کار است. براساس این گزارش، ۴۸ درصد از کارفرمایان در سطح جهان، نیازمند توسعهدهندگان جاوا اسکریپت هستند؛ در حالی که تنها ۴۲ درصد از دانشجویان و آموزندگان JavaScript مدعی هستند که بر این زبان برنامه نویسی تسلط دارند. بنابراین، اگر قصد یادگیری و آموزش جاوا اسکریپت وجود داشته باشد، میتوان آینده شغلی تضمین شدهای را انتظار داشت. براساس این بازار کار گسترده، قرار گرفتن جاوا اسکریپت در فهرست بهترین زبان های برنامه نویسی حال حاضر به وضوح قابل توجیه است.
برترین فریمورکها و کتابخانههای جاوا اسکریپت
- Node.js: این فریمورک به برنامهنویسان اجازه میدهد یک قطعه (Component) سمت سرور را با استفاده از جاوا اسکریپت توسعه دهند.
- React JS: یک فریمورک مبتنی بر قطعه در توسعه وب است که برای ایجاد و ساخت رابط کاربری و ارائه نماهای قابل اعلان (Declarative Views) استفاده میشود.
- Vue.js: یکی دیگر از فریمورکهای پیشرو در جاوا اسکریپت است که مشابه React برای ساخت رابط کاربری مورد استفاده قرار میگیرد.
- jQuery: احتمالاً محبوبترین کتابخانه جاوا اسکریپت به حساب میآید که امکانات و قابلیتهای بسیار زیادی را برای توسعه وب در دنیای امروزی فراهم ساخته است.
- Angular: این فریمورک در گذشته با نام Angular JS شناخته میشد. Angular یک فریمورک مستقل برای توسعه وب است که جهت ایجاد اپلیکیشنهای دسکتاپ و موبایل توسط گوگل ارائه شده است.
- Backbone.js: یک کتابخانه جاوا اسکریپت دارای رابط کاربری JSON مبتنی بر REST است و بر پایه الگوی طراحی مدل، نما و Presenter بنا نهاده شده است.
- Ember.js: یکی دیگر از فریمورکهای متنباز جاوا اسکریپت است که از الگوی مدل و نما (View) پیروی میکند و امکان ساخت وباپلیکیشنهای تک صفحهای را برای توسعهدهندگان فراهم میکند.
- Meteor JS: یک چارچوب همه جانبه یا فول استک (Full Stack) جاوا اسکریپت برای توسعه اپلیکیشنهای مُدرن موبایل و وب است.
- Polymer JS: یکی دیگر از کتابخانههای متنباز جاوا اسکریپت است که به توسعهدهندگان در ایجاد اجزاء HTML سفارشی و قابل استفاده مجدد یاری میرساند. این اجزاء HTML را میتوان برای ایجاد وباپلیکیشنهای کارا و نگهداشتپذیر (Maintainable) استفاده کرد.
- Webix: یک فریمورک رابط کاربری چند ابزاره (Multi-Widget) برای جاوا اسکریپت است که بر توسعه وب چند پلتفرمی تمرکز دارد.
2- پایتون (Python)
برای افرادی که به تازگی پا به عرصه برنامه نویسی و علوم کامپیوتر گذاشتهاند و حتی برای آن دسته از افرادی که تجربه کار با پایتون را داشتهاند، زبان برنامه نویسی پایتون یکی از بهترین زبان های برنامه نویسی است که هر برنامه نویسی با آن احساس راحتی خواهد داشت. این زبان دارای نحو (Syntax) واضح و یادگیری آن بسیار ساده است. این مسئله، پایتون را تبدیل به یک انتخاب محبوب و رایج، هم در میان مبتدیان و هم افراد متخصص کرده است.
کاربردهای پایتون
نقطه مثبت پایتون این است که، به عنوان یکی از بهترین زبان های برنامه نویسی، کاملاً همهمنظوره و تطبیقپذیر است و میتوان از پایتون تقریباً در همه جا استفاده کرد. چه قصد کار بر روی کاربردهای بکاند یک وبسایت وجود داشته باشد و چه هدف، توسعه بکاند یک برنامه کاربردی تلفن همراه باشد، میتوان از پایتون استفاده کرد.
همچنین، پایتون در علم داده به میزان گستردهای مورد استفاده قرار میگیرد. پایتون، یکی از بهترین زبان های برنامه نویسی است که بهکارگیری آن در حوزههای یادگیری ماشین، یادگیری عمیق، هوش مصنوعی و سایر زمینههای علم داده ترجیح داده میشود. با توجه به اینکه کسب و کارها و شرکتها به کسب بینش (Insight) با تحلیل دادهها و استفاده از نتایج آن برای رشد و گسترش بازار خود روی آوردهاند، علم داده تبدیل به یکی از داغترین موضوعات این روزها شده است.
3- PHP — پی اچ پی
برخلاف محبوبیت زیادی که زبانهایی مانند پایتون و جاوا اسکریپت در توسعه بکاند به دست آوردهاند، PHP همچنان عملکرد قدرتمندی دارد و توسط شرکتهای بزرگی همچون فیسبوک، یاهو و ویکیپدیا مورد استفاده قرار میگیرد. بنابراین، میزان تقاضای بالایی برای توسعهدهندگان PHP در بازار وجود دارد. همچنین، بسیاری از وبسایتهای حاضر در سراسر وب (خصوصاً وُردپرس)، از PHP به عنوان پایه و مبنای خود استفاده میکنند. بنابراین، PHP همچنان یک انتخاب مناسب برای یادگیری و یکی از بهترین زبان های برنامه نویسی در سال 2021 به شمار میرود. در ادامه، برخی از کاربردهای PHP بیان شده است.
کاربردهای PHP
PHP که یکی از بهترین زبان های برنامه نویسی سال 2021 به شمار میرود، یک زبان اسکریپتنویسی برای توسعه صفحات وب پویا است. در حالی که هدف اصلی آن برنامه نویسی سمت سرور بوده، برای استفاده از قابلیت رابط خط فرمان بهبود داده شده است و میتواند برای توسعه واسط گرافیکی کاربر (GUI) در سمت کلاینت نیز مورد استفاده قرار گیرد. در ادامه، برخی از کاربردهای PHP فهرست شده است.
- ایجاد صفحات وب و اپلیکیشنهای تحت وب
- سامانههای وب مدیریت محتوا
- کاربردهای تجارت الکترونیک
- آموزش برنامه نویسی USSD
بازار کار PHP
در حال حاضر، برای ساخت ۸۰ درصد از وبسایتهای موجود در اینترنت، از PHP استفاده شده است. این میزان بالا در استفاده از PHP نشان میدهد که PHP همچنان پرکاربرد بوده و بازار کار خوبی دارد. اگر چه PHP در دهه ۱۳۸۰ در اوج محبوبیت خود بوده است، با توجه به اینکه از سال ۱۳۹۲ در روند ثابتی از میزان تقاضا در بازار کار قرار داشته و جزء بهترین زبان های برنامه نویسی محسوب میشود، میتوان نتیجه گرفت که بازار کار PHP همچنان از وضعیت مطلوبی برخوردار است.
برترین فریمورکهای PHP
- Laravel: فریمورکی برای ساخت وباپلیکیشن با نحوی (Syntax) واضح و فاخر است.
- Symfony: هم یک فریمورک PHP و هم مجموعهای از اجزاء و قطعات برای ساخت وبسایت است.
- CodeIgniter: برای ساخت سریع برنامههای کاربردی تحت وب به کار میرود که نیاز به تنظیمات بسیار کمی دارد.
- Zend Framework / Laminas Project: فریمورک Zend که برای تولید وباپلیکیشنها استفاده میشود، یکی از فریمورکهای قدیمی PHP به حساب میآید. Zend اکنون در حال گذار به پروژه Laminas است و دیگر بهروزرسانی نمیشود.
- (Yii (Framework: یک فریمورک مبتنی بر PHP با عملکرد بالا برای توسعه سریع اپلیکیشنهای با مقیاس بزرگ است.
- CakePHP: یک فریمورک متنباز با امکان توسعه سریع برای PHP است. CakePHP زیرساخت بنیادین برنامهنویسان برای ایجاد برنامههای کاربردی وب به حساب میآید.
- Slim: یک ریز فریمورک (Micro Framework) است که به توسعهدهندگان اجازه ساخت وباپلیکیشنها و APIهای RESTful را میدهد.
- Phalcon: در ساخت برنامههای کاربردی چندزبانه با PHP استفاده میشود. همچنین، Phalcon امکانات رمزنگاری را از طریق کامپوننت Crypt فراهم میکند.
- FuelPHP: یک فریمورک متنباز برای توسعه وباپلیکیشن است که با PHP 5.3 نوشته شده و الگوی HMVC را پیادهسازی میکند.
- Fat-Free Framework: همانند Slim یک ریزفریمورک است که برای ساخت وباپلیکیشنهای پویا و منسجم به کار میرود.
- کاربردهای مبتنی بر رابط گرافیکی
- ساخت Flash
- پردازش تصویر و طراحی گرافیک
- نمایش دادهها
4- جاوا (Java)
جاوا با وجود اینکه یک زبان برنامه نویسی قدیمی محسوب میشود، همچنان به میزان زیادی مورد تقاضا است و به طور قطع میتوان آن را در فهرست بهترین زبان های برنامه نویسی سال 1400 جای داد. جاوا معمولاً در سازمانهای بزرگ مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین، به میزان وسیعی از جاوا در توسعه برنامههای اندرویدی استفاده میشود.
به دلیل محبوبیت بالای برنامههای اندرویدی، جاوا به یک مهارت بسیار پرتقاضا بدل شده است. با توجه به تعمیمپذیری جاوا، تخصیص حافظه قوی و عملکرد مناسب آن، شرکتهایی همچون آمازون، توییتر و Adobe تنها برخی از نامهایی هستند که در فهرست کاربران این زبان برنامه نویسی قدرتمند جای میگیرند. همچنین، هزاران انباره (Repository) به زبان جاوا در گیتهاب وجود دارد.
کاربردهای جاوا
در سالهای متوالی، زبان برنامه نویسی جاوا تبدیل به زیرساخت میلیونها برنامه کاربردی در پلتفرمهای مختلفی از جمله ویندوز، مک و دسکتاپهای مبتنی بر یونیکس شده است. طبق اعلام Oracle، در حال حاضر بیش از ۳ میلیارد دستگاه در حال استفاده از جاوا هستند. بنابراین کاربردهای وسیع جاوا بر هیچکس پوشیده نیست. در ادامه این بخش از مطلب بهترین زبان های برنامه نویسی سال 1400 یا 2021، کاربردهای اصلی زبان برنامه نویسی جاوا فهرست شده است.
- توسعه برنامههای کاربردی موبایل
- توسعه برنامههای کاربردی دسکتاپ دارای رابط گرافیکی
- توسعه برنامههای کاربردی مبتنی بر وب
- کاربردها و امکانات سازمانی
- کاربردهای تحقیقاتی و علمی
- طراحی و ساخت بازیهای سه بُعدی
- کاربرد در فناوریهای کلان داده
- توسعه برنامههای کاربردی تحت شبکه برای سازمانها
- کاربرد در برنامههای توزیعیافته (Distributed Applications)
- کاربردهای ابری برای ساخت اپلیکیشن از راه دور و اشتراک داده میان شرکتها
5- #C
#C زبان برنامه نویسی است که توسط مایکروسافت توسعه داده شده است. در طول سالها، #C در توسعه بازی و وب برای خود نامی دست و پا کرده است. #C اغلب در نرمافزار Unity استفاده میشود. Unity یکی از محبوبترین نرمافزارهای موتور بازی سازی است که برای ساخت بازیهای ویدئویی دو بُعدی و سه بعدی به کار گرفته میشود. همچنین، #C نقش عظیمی در ساخت برنامههای ویندوزی ایفا میکند. و به همین دلیل از #C در سمت بکاند وبسایتهایی نظیر Visual Studio ،Bing و دیگر موارد استفاده میشود.
کاربردهای سیشارپ
سیشارپ به عنوان یکی از بهترین زبان های برنامه نویسی زبانی همهمنظوره است که برای ساخت انواع برنامهها و اپلیکیشنها مورد استفاده قرار میگیرد. اگرچه #C به میزان زیادی چندکاره و تطبیقپذیر است، میتوان کاربردهای آن را در سه دسته جای داد. این سه دسته شامل توسعه وباپلیکیشن، ساخت برنامههای کاربردی تحت ویندوز و توسعه بازیهای کامپیوتری میشود. علاوه بر موارد ذکر شده، توسعه خدمات بکاند نیز یکی دیگر از کاربردهای #C به حساب میآید. در ادامه، فهرستی از انواع اپلیکیشنهای قابل توسعه با #C ارائه شده است.
- برنامههای کاربردی و خدمات بومی ابری
- برنامههای کاربردی کلاینت ویندوزی
- کتابخانهها و اجزاء ویندوزی
- خدمات ویندوزی
- برنامههای کاربردی تحت وب
- خدمات و API تحت وب
- برنامههای کاربردی بومی iOS و اندروید
- خدمات بکاند
- خدمات و سرویسهای ابری Azure
- پایگاهداده بکاند با استفاده از یادگیری ماشین و سایر ابزارهای دستکاری دادهها
بازار کار #C
در بخشهای مختلف صنایع گوناگون، زبان #C و فریمورک Net. یکی از شناخته شدهترین ابزارها به حساب میآیند. با توجه به اینکه #C و Net. توسط یکی از بزرگترین شرکتها یعنی مایکروسافت ساخته شده و پشتیبانی میشوند، جهان صنعت به این زودی شاهد حذف آنها نخواهد بود. طبق آمار Glassdoor، اگرچه میانگین پایه حقوقی #C نسبت به پایتون در سطح پایینتری قرار دارد، اما ورود به عرصه توسعهدهندگی «C# .Net» یکی از مناصب معتبر در صنایع مختلف به حساب میآید.
نه تنها زبان برنامه نویسی #C برای توسعه برنامههای کاربردی دسکتاپ و وب به کار میرود، بلکه میتوان از سیشارپ برای ساخت برنامههای کاربردی تلفنهای هوشمند با استفاده از محیطهای توسعه Unity و Xamarin نیز استفاده کرد. بنابراین، چندمنظوره بودن #C درهای بیشتری را برای کارجویان میگشاید و علاوه بر امکان فعالیت به عنوان یک توسعهدهنده C# .Net امکان کار در موقعیت شغلی توسعهدهنده موبایل نیز وجود دارد.
برترین کتابخانههای #C
اکنون، نوبت رسیده است به معرفی بهترین و محبوبترین کتابخانههای #C که توسعهدهندگان بسیاری در پروژههای خود از آنها استفاده میکنند. عمدتاً از #C در فریمورک NET. (داتنت) استفاده میشود. در ادامه، کتابخانههای رایج در NET. فهرست شدهاند.
- Autofac: یک مخزن وارونگی کنترل (IoC Container) برای مایکروسافت NET. است. این مخزن، وابستگیهای میان کلاسها را مدیریت میکند تا تغییر دادن اپلیکیشنها با وجود رشد آنها آسان شود.
- AutoMapper: یک نگاشتگر شیٔ در NET. است. AutoMapper یک کتابخانه ساده و کوچک برای حل یک مسئله به ظاهر پیچیده است که نیاز به کدنویسی برای نگاشت اشیاء به یکدیگر را از بین میبرد.
- FluentValidation: یک کتابخانه اعتبارسنجی (Validation Library) برای ایجاد قوانین اعتبارسنجی با نوع داده معین است.
- Hangfire: راهی ساده برای اجرای پردازش وظیفه پسزمینه در اپلیکیشنهای با هسته داتنت است.
- Swagger (Swashbuckle) — OpenAPI: این مجموعه از ابزارها جهت سادهسازی توسعه API برای کاربران، تیمها و سازمانها ارائه شده است.
- Serilog: یک کتابخانه تشخیص رویدادنگاری برای اپلیکیشنهای داتنت است.
- xUnit: یک ابزار آزمایش واحد برای فریمورک داتنت است.
- Moq: محبوبترین و تنها کتابخانه برای Mocking در داتنت است.
- FluentAssertions: مجموعهای از متدهای افزونه داتنت است که امکان تعیین خروجی مورد انتظار یک واحد توسعه آزمونمحور یا رفتارمحور را به صورت طبیعی فراهم میسازد.
- AutoFixture: یک کتابخانه متنباز برای داتنت است که برای کمینهسازی فار «Arrange» در تست واحد استفاده میشود.